دریافت اعتبار بدون بهره از ریسک گریزها
آبان ۲۰, ۱۴۰۲اختیار معامله (معرفی) اختیار معامله یکی از انواع اوراق مشتقه است. اوراق مشتقه به مجموعه ای از اوراق بهادار گفته می شود که از خود ارزش ذاتی ندارند و ارزش بازاری و ذاتی آنها به دارایی پایه دیگری وابسته است. حال این دارایی پایه می تواند سهام، کالا، ارز و یا هر دارایی مالی یا فیزیکی باشد. ویژگی اصلی اوراق مشتقه در وابستگی قیمتی به دارایی پایه است. همچنین دیگر ویژگی اوراق مشتقه دارای سررسید بودن است؛ یعنی این اوراق دائمی نیستند و در یک سررسید خاص به سرانجام می رسند. هدف اصلی از ایجاد اوراق مشتقه و از جمله اختیار معامله، پوشش ریسک در معاملات بلندمدت است. خریدار یک دارایی یا فروشنده همان دارایی، از آنجایی که از آینده قیمتی آن اطلاعی ندارند و ریسک نوسان قیمت را نمی خواهند تحمل کنند، حاضر به بستن قراردادی با قیمت مشخص در زمان حال می شوند. اگر قیمت آن دارایی در آینده به قیمتی بالاتر از عقد قرارداد رشد کرد، خریدار منتفع شده و فروشنده هم قیمت موردنظر خود را کسب کرده و فقط سود مازاد در شرایط رشدی را از دست داده است و برعکس.
ویدیو آموزش اختیار معامله – جلسه ۱ – معرفی اختیار معامله
البته فعالان بازار اوراق مشتقه به ۳ دسته تقسیم می شوند: ۱. پوشش دهندگان ریسک: هدف گذاری اصلی ایجاد اوراق همین گروه هستند که در بالا توضیح داده شد. ۲. آربیتراژکنندگان: فعالانی که از معاملات همزمان اوراق مشتقه و دارایی پایه، سود بدون ریسکی را تا زمان سررسید اوراق شناسایی می کنند. این گروه از نوسان های هیجانی بازار و تفاوت دیدگاه ها در بازار معاملاتی دارایی پایه و اوراق مشتقه بهره می برند. ۳. نوسان گیران (سفته بازان): این گروه با قبول ریسک های موجود، در معاملات بدون پشتوانه اوراق مشتقه جهت بهره برداری از نوسان های این اوراق شرکت می کنند. ریسک اهرمی بودن نسبت به نوسان دارایی پایه و دارای سررسید بودن از مهمترین ریسک های پیشروی نوسان گیران هست.
۱. قرارداد آتی (futures): قراردادی که به موجب آن دو طرف ملزم به پرداخت وجه (خریدار) و انتقال دارایی پایه (فروشنده) در تاریخ سررسید هستند. پرداخت وجه در آینده و دریافت دارای در آینده. البته این قراداد می تواند با باز گشایی موقعیت های معکوس معاملاتی، توسط هر یک از طرفین بسته شود و به شخص دیگری انتقال پیدا کند.
۲. پیمان آتی (forward): قراردادی مشابه قرارداد آتی با این تفاوت که چون در غیر بازار معامله می شود، قابلیت بازگشایی موقعیت معکوس در بازار و انتقال به شخص دیگری را ندارد، مگر به شرط فسخ قرارداد طی یک قرارداد جدید.
۳. قرارداد معاوضه (swap): به نوعی از معاملات پایاپای گفته می شود که دارایی پایه (مالی یا فیزیکی) بین خریدار و فروشنده، بر اساس تقسیم بندی منافع ناشی از آن دارایی، مبادله می شود. تفاوت این قرارداد با بقیه انواع مشتقه ها، پرداخت های چند باره و قابلیت شناوری نرخ ها است.
۴. اختیار معامله: پر معامله ترین و متنوع ترین اوراق مشتقه که به ازای هر دارایی پایه چندین قرارداد منتشر می شود. در این نوع از اوراق مشتقه، دو نوع قرارداد داریم، اخیتار خرید و اختیار فروش که با بازگشایی موقعیت های خرید و فروش روی این اوراق به ۴ طرف معاملاتی در مجموع اختیار معامله ها می رسیم. شبیه به قرارداد آتی، نحوه پرداخت وجه و تحویل دارایی پایه در تاریخ سررسید است؛ با این تفاوت که در روز معامله هم مبلغی توسط خریدار به فروشنده بابت کسب مزیت اختیار معامله پرداخت می شود. این مبلغ در تاریخ سررسید سوخت می شود و برگه ابطال می گردد. البته طی بازه زمانی معاملاتی اختیار معامله ها، قابلیت خرید و فروش مجدد و بازگشایی موقعیت معکوس و خروج از قرارداد وجود دارد.
ویدیو آموزش اختیار معامله – جلسه ۲- ساختاراختیار معامله
اختیار معامله وابستگی ذاتی به یک دارایی پایه دارد که این دارایی پایه می تواند از سهام و ارز باشد تا معاملاتی آتی و کالایی و حتی بر روی شاخص بازارها یا اوراق قرضه؛ اختیار معامله در ساختار معاملاتی خود به دو نوع اختیار خرید و فروش تقسیم می شود که عملا تعداد سفارش های فعال آن با معاملات خرید و فروش به ۴ موقعیت می رسد. قیمت اعمال و تاریخ سررسید دو مشخصه دیگر از ساختار اختیار معامله را تشکیل می دهند که مجموعاً به متنوع شدن اختیار معامله ها برای هر دارایی پایه منجر می شوند.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۳- موقعیت معاملاتی
همانطور که گفتیم دو نوع اختیار معامله برای هر دارایی پایه (که از الان فقط سهام را مد نظر داریم) وجود دارد. اختیار خرید و فروش که با بازگشایی موقعیت معاملاتی (خرید یا فروش) بر روی هر کدام، ۴ موقعیت معاملاتی خواهیم داشت. فعالان بازار با توجه به انتظاری که از روند قیمتی سهم دارند اقدام به بازگشایی موقعیت معاملاتی می کنند و اختلاف انتظارات در بین فعالان منجر به معامله بر روی این اوراق می شود. خرید اختیار خرید و فروش اختیار فروش برای سرمایه گذاری که انتظار رشد قیمتی سهم را دارد جذاب است و فروش اختیار خرید وخرید اختیار فروش برای سرمایه گذاری که انتظار روند منفی از سهم دارد.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۴- قیمت اعمال
پایه اصلی شکل گیری دیدگاه خرید یا فروش بر روی قرارداد اختیار معامله است. قیمت اعمال بر اساس نسبتی از قیمت روز سهم بر روی اختیار معامله های در حال صدور شکل می گیرد. معمولا چند سررسید در قیمت کمتر از قیمت روز سهم (in the money) و چند سررسید هم در قیمت بالاتر (out of the money) بر روی اختیار اعمال می شود و یک سررسید هم که به قیمت روز (in the money) به ثبت می رسد. این قیمت های اعمال هم در اختیار خرید و هم در اختیار فروش به ثبت می رسند و به قیمت بودن و خارج از قیمت بودن و بر قیمت بودن اختیار ها در اختیار خرید و فروش معکوس یکدیگر است.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۵- مزایای معاملاتی
هدف از ایجاد اوراق مشتقه و از جمله اختیار معامله، مزایایی بوده است که برای همه گروه های فعال در این بازار فعال هستند. ۴ مزیت اصلی اختیار معامله به ترتیب کارایی هزینه (پول کمتر برای خرید موقعیتی مشابه در همان سهم با پرداخت تنها پریمیوم معاملاتی)، پوشش ریسک (بیمه سهم در خرید و فروش برای ریسک گریزها)، بازدهی بیشتر (رشد ریال به ریال اختیار در برابر تغییرات ریالی سهم با نسبت برابر ولی پرداختی کمتر) و تنوع استراتژی (ترکیب های مختلفی از سبد معاملاتی بر روی اختیار خرید و فروش و سهم اصلی) می باشد.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۶- تابلوی معاملاتی
در این بخش به بررسی تابلوی معاملاتی در سایت TSETMC.COM می پردازیم. بخشی از تابلو که قیمت های روز و تاریخی و حجم معاملات و میانگین حجم ماهیانه قرار دارد در تمامی نمادهای بازار مشترک است. ولی مفاهیمی چون ارزش مفهومی معاملات، اندازه قرارداد و تعداد موقعیت باز مختص صفحات اختیار معامله است.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه۷- آمریکایی یا اروپایی
همانطور که از نام اختیار معامله مشخص است، یکی از طرفیت قرارداد که (خریدار) هست، چه در اختیار خرید و جه اختیار فروش، اختیار اعمال یا عدم اعمال را دارد. در صورتی که قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت اعمال باشد، اختیار خرید اعمال می شود و در صورتی که قیمت اعمال بیشتر از قیمت بازار سهم باشد، اختیار فروش اعمال می شود. در نوع امریکایی اختیار معامله، خریدار قدرت اعمال پیش از رسیدن به روز سررسید را هم دارد ولی در اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ سررسید امکان تصمیم گیری در خصوص اعمال یا عدم اعمال اختیار و تسویه فیزیکی وجود دارد. به دلیل همین ریسک بالای اختیار معامله امریکایی برای فروشنده آن، معمولا پریمیوم اختیار در نوع امریکایی آن از اروپایی بالاتر است.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۸- اثر قیمت تئوریک
افزایش سرمایه و تقسیم سود نقدی باعث تغییر قیمت تئوریک سهم می شوند که همین عامل باعث تغییر بر روی بعضی از بخش های قرارداد اختیار معامله می شود. افزایش سرمایه تعداد سهام را افزایش و قیمت تئوریک را کاهش می دهد؛ در اختیار معامله سهم نیز قیمت اعمال کاهش و اندازه هر قرارداد تغییر می کند. در تقسیم سود نقدی، قیمت سهم اصلی و قیمت اعمال به اندازه مبلغ تقسیمی سود نقدی کاهش پیدا می کند.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۹- نرخ برابری اختیار خرید و فروش
نقطه بی تفاوتی یا نرخ برابری در اختیار خرید و فروش، به مقایسه ارزش ذاتی اختیارهای روبروی هم می پردازد. یعنی اختیار خرید و فروشی که بر روی یک سهام پایه، با تاریخ سررسید برابر و قیمت اعمال یکسان قرار دارند. نقطه بی تفاوتی زمانی است که در استراتژی خرید اختیار و سرمایه گذاری رقمی معادل قیمت اعمال در اوراق درآمد ثابت از یک طرف و قبول ریسک نوسانات سهم و یا استراتژی خرید هم زمان سهم و اختیار فروش برای پوشش ریسک از طرف دیگر، برابری ارقام وجود داشته باشد. در معادله برابری، تنها سرمایه گذاری در اوراق بدون ریسک به نسبت فاصله تا سررسید تنزیل می شود.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۱۰- ارزش ذاتی – ارزش زمانی
ارزش ذاتی در اختیار خرید و فروش متفاوت است. قیمت روز سهم منهای قیمت اعمال می شود ارزش ذاتی اختیار خرید؛ قیمت اعمال منهای قیمت روز سهم می شود ارزش ذاتی اختیار فروش. زیرا در اختیار خرید ارزش آن به کمتر بودن قیمت اعمال نسبت به قیمت سهم است تا جذابیت خرید با دید اعمال داشته باشد و در طرف دیگر قیمت اعمال باید از قیمت سهم بیشتر باشد تا خریدار اختیار فروش جهت اعمال و فروش سهم خود به آن قیمت نسبت به قیمت های بازار، استقبال کند. ارزش زمانی اختیار از پریمیوم اختیار منهای ارزش ذاتی آن به دست می آید. یعنی ارزش زمانی اختیار معامله همان اختلاف قیمتی ذاتی (تئوریک) و قیمت واقعی بازار است. ارزش زمانی، انتظارات فعالان بازار از روند قیمتی آینده سهم اصلی و به تبعیت از آن پریمیوم اختیار است.
ویدیوآموزش اختیار معامله – جلسه ۱۱ – بلک شولز
همه روش های ارزشگذاری در بازارهای مالی با یک سری مفروضات لحاظ می شود و سپس اثرات بازار واقعی بر آن بررسی می شود. مبنای ارزش گذاری اختیار معامله در مدل بلک شولز، بر این مفروضات استوار است: اختیار معامله اروپایی است، بازار کارا است، عدم وجود هزینه معاملاتی، نرخ ثابت ریسک پذیری و نوسان دارایی در رفتار فعالان بازار، بازده نرمال سهم اصلی در نمودار زنگوله ای. در این مدل بر اساس متغیرهای مستقل مشخص (قیمت امروز سهم، قیمت اعمال، تعداد روز باقیمانده تا سررسید، بالاترین نرخ بهره بدون ریسک در بازار) و متغیر مستقل محاسباتی (نوسانات سهم یا نوسانات ضمنی)، به دنبال دستیابی به متغیر وابسته (ارزش پریمیوم در اختیار خرید یا فروش) است.